Nil uchodzi do morza rozbudowaną deltą o powierzchni 22 000 km2. Zaczyna się ona od północnych przedmieść Kairu, które oddziela od morza 175 km utworzonego przez rzekę lądu. Wzdłuż wybrzeża morskiego osiąga szerokość 220 km. Nil rozdziela się na dwa ramiona: Damiettę o długości 240 km na wschodzie oraz Rosettę o długości 325 km na zachodzie. Pomiędzy nimi znajduje się plątanina kanałów, rowów irygacyjnych, systemów nawadniających oraz dróg i linii kolejowych. Od tysięcy lat dolina Nilu wraz z deltą była krainą obfitości i urodzaju. Zawdzięczała to żyznym namułom przynoszonym przez coroczne zalewy. Miały one wielkie znaczenie dla rolnictwa – użyźniały glebę, ale były także wykorzystywane jako budulec, z którego powstawały całe wioski. Ta oaza pośród piasków sąsiadujących pustyń jest gęsto zaludniona i intensywnie zagospodarowana. Większość powierzchni zajmują pola bawełny, trzciny cukrowej, ryżu oraz pszenicy.
Reżim rzeczny
Górny bieg Nilu znajduje się w strefie klimatu podrównikowego wilgotnego o odmianie górskiej. Występują tu dwie pory deszczowe oraz dwie suche. Latem opady są wysokie (około 1500 mm rocznie) i maleją ze wzrostem szerokości geograficznej. Przepływy tego odcinka Nilu są wyrównane dzięki naturalnym zbiornikom retencyjnym – jeziorom Wiktorii, Kioga i Alberta. Bez względu na wielkość opadów dostarczają one stałych ilości wody. Wahania wodostanów zaznaczają się na Nilu Górskim. Z powodu intensywnego parowania traci on znaczne ilości wody w rozlewiskach Sudd. Pomimo przyjęcia dużego dopływu Bahr al-Ghazal stan wody w rzece latem opada i jest tak niski, że Nil Biały nie zdołałby się przedrzeć przez piaski pustyni w okresie letnich upałów. Z pomocą przychodzą prawostronne dopływy abisyńskie, spośród których najważniejszy jest Nil Błękitny. Spływają one z obszaru będącego w zasięgu tego samego klimatu co górny bieg Nilu. W czasie letnich deszczów są obficie zasilane i wtedy niosą najwięcej wody. To właśnie one powodują zalewanie Egiptu na przełomie lata i jesieni (od sierpnia do października). Po wybudowaniu Wielkiej Tamy Asuańskiej przepływy uległy znacznemu wyrównaniu, a kontrolowane zalewy nie są tak duże jak pierwotnie.
Hydrowęzeł Asuański
Wielkie zapory wodne i zbiorniki znajdują się wzdłuż całego Nilu. Najbardziej znaną i jednocześnie jedną z największych budowli hydrotechnicznych jest Asuański Hydrowęzeł. Tworzą go Wielka Tama Asuańska (długości 3600 m i wysokości 111 m), Jezioro Nasera oraz hydroelektrownia, w której 12 turbin wytwarza energię o łącznej mocy 2100 MW. Początkowo inwestycja przynosiła same korzyści: kontrola wylewów zażegnała niebezpieczeństwo katastrofalnych powodzi, całoroczne nawadnianie umożliwiło zwiększenie powierzchni pól uprawnych o 800 tys. ha, natomiast tania energia elektryczna wpłynęła na rozwój przemysłu Egiptu. Możliwa stała się też całoroczna żegluga po Nilu aż do granicy z Sudanem. Ingerencja człowieka w przyrodę miała jednak również negatywne skutki. Po pewnym czasie zaobserwowano, że drogocenne namuły rzeczne zamiast użyźniać dolinę Nilu osadzają się w zbiorniku. Spowodowało to zubożenie gleb i konieczność stosowania nawozów sztucznych. Ponadto obszar delty zaczął się cofać, ponieważ siły niszczące morza usuwają z niej więcej materiału niż rzeka może nanieść.