Ludy Uralu – Koczownicze Ludy i Hodowle reniferów

Ludy Uralu. Koczownicze Ludy i Hodowle reniferów.

Najbardziej niedostępne, północne rejony Uralu zamieszkują koczownicze ludy – głównie Korni i Nieńcy, zajmujący się hodowlą reniferów. Latem koczują na uralskich pastwiskach, a na zimę wracają przez góry do Azji. Mieszkają w dużych namiotach z otworem u góry. Pośrodku stoi piec, a dookoła leżą skóry reniferów. W jednym namiocie mieszka zwykle około 20 osób. Popularnym środkiem transportu są sanki z zaprzęgiem reniferów. Można się nimi poruszać zarówno po śniegu, jak i po trawie. Zycie codzienne mieszkańców północnych rejonów Uralu od lat prawie się nie zmieniło.

Ural jest znany jako region wielonarodowy z bogatą kulturą opartą na starożytnych tradycjach. Mieszkają tu nie tylko Rosjanie (którzy zaczęli aktywnie zaludniać Ural od XVII wieku), ale także Baszkirowie, Tatarzy, Komi, Mansi, Nieniec, Mari, Czuwasz, Mordowian i inni.

Pojawienie się człowieka na Uralu

Pierwszy człowiek pojawił się na Uralu około 100 tysięcy lat temu. Możliwe, że stało się to wcześniej, ale dotychczas nie ma żadnych znalezisk związanych z wcześniejszym okresem do dyspozycji naukowców. Najstarsze paleolityczne stanowisko prymitywnego człowieka odkryto w rejonie jeziora Karabalykty, niedaleko wsi Taszbulatowo, rejon Abzelilovsky w Republice Baszkirii .

Archeolodzy O.N. Bader i V.A. Oborin – znani badacze Uralu – argumentują, że zwykli neandertalczycy byli Wielkimi Prauralianami. Stwierdzono, że ludzie przenieśli się na to terytorium z Azji Środkowej. Na przykład w Uzbekistanie znaleziono cały szkielet neandertalczyka, którego długość życia przypada na pierwszy rozwój Uralu. Antropolodzy odtworzyli wygląd neandertalczyka, który został przyjęty jako wygląd Uralczyka w okresie zasiedlania tego terytorium.

Neandertalczyk. Rekonstrukcja M.M. Gerasimova

Starożytni ludzie nie byli w stanie przetrwać samotnie. Na każdym kroku byli w niebezpieczeństwie, a kapryśny charakter Uralu od czasu  do czasu dawał wyraz swemu upartemu usposobieniu. Tylko wzajemna pomoc i wzajemna troska pomogły przetrwać prymitywnemu człowiekowi. Główną działalnością plemion było poszukiwanie pożywienia, więc zaangażowani byli absolutnie wszyscy, w tym dzieci. Polowanie, łowienie ryb, zbieractwo to główne sposoby zdobywania pożywienia.

Udane polowanie wiele znaczyło dla całego plemienia, więc ludzie starali się uspokoić naturę skomplikowanymi rytuałami. Ceremonie odbywały się przed wizerunkiem niektórych zwierząt. Świadczą o tym zachowane malowidła naskalne, w tym wyjątkowy zabytek – jaskinia Kapova (Shulgan-Tash) , położona nad brzegiem rzeki Belaya (Agidel) w regionie Burzyan w Baszkirii.

Wewnątrz jaskinia wygląda jak niesamowity pałac z ogromnymi salami, które są połączone szerokimi korytarzami. Całkowita długość pierwszego piętra wynosi 290 m. Drugie piętro znajduje się 20 m nad pierwszym i rozciąga się na 500 m długości. Korytarze prowadzą do górskiego jeziora.

To na ścianach drugiego piętra zachowały się unikalne rysunki prymitywnego człowieka, stworzone przy pomocy ochry. Przedstawia postacie mamutów, koni i nosorożców. Zdjęcia wskazują, że artysta widział całą tę faunę w bezpośrednim sąsiedztwie.

Rysunki jaskini Kapova (Shulgan-Tash) powstały około 12-14 tysięcy lat temu. Podobne obrazy są w Hiszpanii i Francji.

Rdzenna ludność Uralu

Voguls (Mansi)

Oryginalny Uralianin – kim on jest? Na przykład Baszkirowie, Tatarzy i Mari mieszkają w tym regionie zaledwie od kilku stuleci. Jednak jeszcze przed przybyciem tych ludów ziemia ta była zamieszkana. Jednym z rdzennych ludów byli Mansi, których przed rewolucją nazywano Vogulami. Na mapie Uralu, a teraz można znaleźć rzeki i osady zwane „Vogulka”. Pochodzą z kultury archeologicznej Judinsky, nazwanej na cześć osady Judinsky. Zabytki kultury Judin z X-XIII wieku znane są w lesie Trans-Ural wzdłuż rzek Tura, Tavda, Lozva i ich dopływów. W części północnej kultura Chanty oddziaływała na ludność, aw części południowej – na Tatarów syberyjskich.

Mansi należą do ludzi z grupy językowej ugrofińskiej. Ich dialekt jest spokrewniony z Chanty (Ostyaks) i Węgrami. W starożytności lud ten zamieszkiwał terytorium na północ od rzeki Yaik (Ural) , ale później został wyparty przez wojownicze plemiona koczownicze. Vogulov wspomniał nawet o Nestorze w swojej „Opowieści o minionych latach”, w której nazywają ich „Ugra”.

Vogulowie aktywnie stawiali opór rosyjskiej ekspansji. Miejsca czynnego oporu zostały stłumione w XVII wieku. Wraz z tym nastąpiła chrystianizacja Vogulów. Pierwszy chrzest odbył się w 1714 r., Drugi w 1732 r., A później w 1751 r.

Po podboju rdzennych mieszkańców Uralu Mansowie byli zobowiązani do płacenia podatku – yasak – zgodnie z Gabinetem Jego Cesarskiej Mości. Jednego yasaka musieli zapłacić dwóm lisom, za co pozwolono im korzystać z pól uprawnych i siana, a także lasów. Byli zwolnieni z poboru do 1874 roku. Od 1835 r. Musieli płacić pogłówne, a później wypełniać ziemskie.

Vogulowie podzielili się na plemiona koczownicze i osiadłe. Ci pierwsi mieli latem plagi kanoniczne, a zimę spędzali w chatach lub w jurtach z wyposażonym tam paleniskiem. Osadnicy budowali prostokątne chaty z bali z ziemną podłogą i płaskim dachem pokrytym posiekanymi kłodami i korą brzozową.

Głównym zajęciem Mansów było polowanie. Żyli głównie z tego, co zdobywano za pomocą łuków i strzał. Najbardziej pożądaną zdobyczą był łoś, ze skóry, z której uszyto narodowe ubrania. Vogulowie próbowali swoich sił w hodowli bydła, ale praktycznie nie znali uprawy roli. Kiedy właściciele fabryk stali się nowymi właścicielami Uralu, rdzenni mieszkańcy musieli angażować się w pozyskiwanie i spalanie węgla.

Ważną rolę w życiu każdego wogula odegrał pies myśliwski, bez którego, jak bez siekiery, żaden człowiek nie wychodziłby z domu. Przymusowe nawrócenie na chrześcijaństwo nie zmusiło tego ludu do porzucenia starożytnych pogańskich rytuałów. Bożki ustawiano w ustronnych miejscach, nadal składano im ofiary.

Mansi to mały lud, który obejmuje 5 izolowanych grup w zależności od ich środowiska: Verkhoturskaya  (Lozvinskaya), Cherdynskaya  ( Visherskaya ), Kungurskaya (Chusovskaya), Krasnoufimskaya  (Klenovsko-Bisertskaya), Irbit.

Wraz z przybyciem Rosjan Vogulowie w dużej mierze przyjęli swoje zwyczaje i zwyczaje. Zaczęły się tworzyć małżeństwa mieszane. Wspólne zamieszkanie na wsiach z Rosjanami nie przeszkodziło Vogulom w zachowaniu dawnych zajęć, takich jak polowanie.

Dziś Mansi pozostaje coraz mniej. Jednocześnie, zgodnie ze starymi tradycjami, żyje tylko kilkadziesiąt osób. Młodzi ludzie szukają lepszego życia i nawet nie znają języka. W poszukiwaniu zarobków młody Mansi stara się wyjechać do dystryktu Chanty-Mansyjsk, aby zdobyć wykształcenie i zarobić pieniądze.

Komi (zyryans)

Ten lud mieszkał w strefie tajgi na północnym Uralu. Pochodzi z kultury archeologicznej w Vymsku. Należą do grupy językowej ugrofińskiej. Głównym zajęciem było polowanie na zwierzęta futerkowe i rybołówstwo, zajmowali się także rolnictwem i hodowlą bydła. Po raz pierwszy Zyryan  pojawia się w zwoju datowanym na XI wiek. Począwszy od XIII wieku plemiona były zobowiązane do płacenia Nowogrodowi Jasak. W 1478 roku terytorium Komi stało się częścią Rosji. Stolica Republiki Komi – Syktywkar – została założona w 1586 roku jako Ust-Sysolska.

Komi-Perm

Permski Komi, żyjący na terytorium Permu , pojawił się pod koniec pierwszego tysiąclecia. Przodkowie permskiego Komi wywodzili się z kultury archeologicznej Rodanov (utworzonej na bazie kultury Lomovatov), ​​która została tak nazwana od osady Rodanov w regionie Górnej Kamy. Wzdłuż rzeki Kamy  i jej dopływów znanych jest ponad 300 zabytków kultury Rodanowa z IX-XV wieku. Według historyków ich liczba wynosiła co najmniej 4,5 tys. osób. Terytorium zamieszkane przez ludność zbiegło się z granicami Permu Wielkiego. Komi-permowie należą do grupy językowej ugrofińskiej.

Osady (osady i osady) stały nad brzegami rzek, mieszkały w drewnianych domach. Zajmowali się uprawą roli. Od XII wieku Nowogrodzie wkroczyli na to terytorium, zajmując się wymianą i handlem futrami. W XV wieku permowie utworzyli własne księstwo, które wkrótce zostało przyłączone do Moskwy.

Istnieją dwie odrębne grupy komi-permów – Yazvinskaya (powstała w wyniku przesiedlenia z Kolvy w XII-XIII wieku  ) i Verkhnekamsk – Zyuzdinskaya.

W trakcie kolonizacji rosyjskiej permskie Komi przeniosły się na bardziej zwarte terytorium wzdłuż rzek Kos i Inva wraz z ich dopływami. Tu i teraz zachowany jest główny rdzeń tego ludu.

Komi-Yazvins

Mała rdzenna ludność z terytorium Perm. Mieszkają w swojej historycznej ojczyźnie w górnej Yazva (powiat Krasnovishersky w obwodzie permskim). Nadal mówią specjalnym dialektem języka Komi. Komi-Yazva to potomkowie społeczności etnicznej Komi, która w przedrosyjskim okresie dziejów Uralu zajmowała styk Vishera, Kolva, Yazva, Glukha Vilva i Borova.

Baszkirowie

Baszkirowie są wymieniani w kronikach począwszy od X wieku. Przodkowie Baszkirów powstali na stepach regionu Morza Aralskiego i sąsiednich regionach Azji Środkowej, a następnie wyemigrowali na stepy i stepy leśne Południowego Uralu. Formacja współczesnego ludu Baszkirskiego (z ich imionami „Badzhgard”, „Bashkurt”) rozpoczęła się na Uralu w IX-X wieku, kiedy osiedlili się na obu zboczach Uralu : wzdłuż rzek Belaya , Ai , Yuryuzan, Ufa , Dema, Sakmara, Big Ik . , Menzel, Ural, Uy, Miass . Zajmowali się hodowlą bydła koczowniczego, rybołówstwem, polowaniem, pszczelarstwem. Południowi Baszkirowie wędrowali, mieszkali w jurtach, jedli mięso i mleko. Północni Baszkirowie zajmowali się pasterstwem i polowaniem.

W X wieku zostali przyłączeni do Wołgi i Bułgarii iw tym samym okresie przeniknął tam islam. W 1229 roku Baszkiria została zaatakowana przez Tatarów mongolskich. W 1236 roku teren ten przeszedł w dziedzictwo brata Chana Batego. Kiedy Złota Horda rozpadła się, jedna część Baszkirii przeszła do Hordy Nogajów, inna do Chanatu Kazańskiego, a trzecia do Chanatu Syberyjskiego. W XI-XV wieku do Baszkirów dołączyły nowe masy ludności mówiącej po turecku. W 1557 roku Baszkiria stała się częścią Rosji. Baszkirowie byli najliczniejszymi nierosyjskimi ludami Uralu.

W XVII wieku do Baszkirii zaczęli aktywnie przybywać Rosjanie, wśród których byli chłopi, rzemieślnicy i kupcy. Baszkirowie zaczęli prowadzić siedzący tryb życia. Aneksja ziem baszkirskich do Rosji spowodowała powtarzające się powstania rdzennej ludności. W latach 1704-11, 1735-37, 1738-39, 1740 na Uralu wybuchły wielkie zamieszki Baszkirów. Baszkirowie zaatakowali wsie i osady, spalili domy i zniszczyli fabryki. Ośrodki oporu były każdorazowo brutalnie tłumione przez wojska carskie. Baszkirowie brali czynny udział w powstaniu Pugaczowa (1773-1775). W tym okresie stał się sławny bohater narodowy Baszkirii, Salavat Yulaev . Za karę dla Kozaków Yaik, którzy brali udział w zamieszkach, rzeka Yaik została nazwana Ural.

Rozwój tych miejsc znacznie przyspieszył wraz z pojawieniem się linii kolejowej Samara-Zlatoust, która została zbudowana w latach 1885-1890 i przebiegała przez centralne regiony Rosji. Ważnym momentem w historii Baszkirii było otwarcie pierwszego odwiertu naftowego, dzięki któremu republika stała się jednym z największych regionów naftowych w Rosji. Potężny potencjał gospodarczy Baszkirii otrzymała w 1941 r., Kiedy przeniesiono tu z zachodniej Rosji ponad 90 dużych przedsiębiorstw. Stolicą Baszkirii jest miasto Ufa .

Mari (Cheremis)

Mari (Mari) lub Cheremis to lud ugrofiński. Osiedlił się w Baszkirii, Tatarstanie, Udmurcji. W regionie Swierdłowsku znajdują się wioski maryjskie . Jako społeczność etniczna powstała w drugiej połowie I tysiąclecia naszej ery. Dużą rolę w etnogenezie tego ludu odegrały sąsiednie plemiona Udmurtów i Mordowian. Po pokonaniu Wołgi Bułgarii przez Tatarów mongolskich, Mari zaczęli przesuwać się na północny wschód, spychając Udmurtów z powrotem w górny bieg rzeki Vyatka.

Po raz pierwszy zostały wymienione w VI wieku przez gotyckiego historyka Jordana pod nazwą „oremiscano”. Tatarzy nazywali ten lud „Czeremysem”, co oznaczało „przeszkodę”. Przed rozpoczęciem rewolucji w 1917 roku Mari z reguły nazywano cheremis lub cheremis, ale potem to słowo zostało uznane za obraźliwe i usunięte z użycia.

Udmurts

Powstanie starożytnych Udmurtów nastąpiło w wyniku mieszania się ludów fińsko-permskich i ugrickich w IX wieku naszej ery. Przodkowie Udmurtów utworzyli się w dopływie rzek Wołgi i Kamy. Tworzyli dwie duże grupy: południową (zamieszkała na prawym brzegu dolnego biegu rzeki Kamy i dopływów Vyatki – Doliny i Kilmezi) oraz północną (powstała w wyniku przesiedleń do Wiatki, Czeptsy i Górnej Kamy po najeździe Tatarów mongolskich w XIII wieku). Głównym miastem Udmurtów był podobno Idnakar – ufortyfikowane centrum rzemieślnicze, handlowe i administracyjne.

Przodkowie północnych Udmurtów byli przedstawicielami kultury czepetów z IX-XV wieku, a południowych Udmurtów – kultur Chumoitlinsky i Kochergin. Według historyków do XVI wieku liczba Udmurtów nie przekraczała 3,5-4 tys. Osób.

Nagaybaki

W dystrykcie Nagaybak w obwodzie czelabińskim mieszkają  potomkowie ochrzczonych Tatarów-Kozaków, którzy otrzymali imię Nagaybaks. Są uznawani za potomków Tatarów Nogajskich, którzy po podboju Chanatu Kazańskiego przez Iwana IV nie opuścili regionu środkowej Wołgi. W  prowincji Nagaybaks w  Orenburgu istniały trzy grupy, ale obecnie tylko dwie grupy zachowują swoją tożsamość. Najliczniejsza jest w rejonie Nagaybaksky w obwodzie czelabińskim (około 10 tysięcy osób). Nagaybaki mają status małej tubylczej ludności.

Współcześni nagajbaki pamiętają swoich przodków, którzy jako pierwsi wjechali do Paryża podczas II wojny światowej. W tym celu otrzymali ziemię, na której założyli, między innymi, wieś Paryż. Również na ziemiach Nagajbaków w tej części regionu Czelabińska występują inne europejskie toponimy: Kassel, Ostrolenka, Fershampenoise, Trebia i inne. Nazwy te pojawiły się na sugestię generalnego gubernatora Orenburga.

Tatarzy

Tatarzy to druga co do wielkości ludność Uralu (po Rosjanach). Większość Tatarów mieszka w Baszkirii (około 1 miliona). Na Uralu jest wiele całkowicie tatarskich wiosek. W XVIII wieku obserwowano znaczne migracje Tatarów z Wołgi na Ural.

Agafurovs – w przeszłości jeden z najbardziej znanych kupców Uralu wśród Tatarów

Kultura ludów Uralu

Kultura ludów Uralu jest dość wyjątkowa i charakterystyczna. Do czasu scedowania Uralu na Rosję wiele miejscowych ludów nie miało własnego języka pisanego. Niemniej jednak z biegiem czasu te same narody znały nie tylko swój własny język, ale także język rosyjski.

Niesamowite legendy ludów Uralu są pełne jasnych, tajemniczych historii. Z reguły akcja kojarzy się z jaskiniami i górami, różnymi skarbami.

Nie sposób nie wspomnieć o niezrównanych umiejętnościach i wyobraźni rzemieślników ludowych. Rzemiosła wykonane z minerałów Uralu są szeroko znane. Można je zobaczyć w czołowych muzeach Rosji.

Region słynie z rzeźb w drewnie i kościach. Drewniane dachy tradycyjnych domów, układane bez użycia gwoździ, zdobione są rzeźbionymi „łyżwami” lub „kurami”. Wśród Komi zwyczajem jest ustawianie drewnianych figurek ptaków na oddzielnych słupach w pobliżu domu. Istnieje coś takiego jak „permski styl zwierzęcy”. Jakie są starożytne figurki mitycznych stworzeń, odlane z brązu, znalezione podczas wykopalisk?

Słynny jest również casting do Kasli. To kreacje żeliwne, zadziwiające w swoim wyrafinowaniu. Rzemieślnicy stworzyli piękne kandelabry, figurki, rzeźby i biżuterię. Ten kierunek zdobył uznanie na rynku europejskim.

Mocną tradycją jest chęć posiadania rodziny i miłość do dzieci. Na przykład Baszkirowie, podobnie jak inne ludy Uralu, szanują swoich starszych, dlatego głównymi członkami rodziny są dziadkowie. Potomkowie znają na pamięć imiona przodków siedmiu pokoleń.