Zabytkowe walory kościoła Świętego Michała.
Wrocławski kościół, wzywający jako patrona Świętego Michała Archanioła, jest prawdopodobnie jednym z tych miejskich zabytków, które na przestrzeni burzliwych dziejów miasta doświadczyły największej ilości zmian. Choć fundamenty tego gmachu pamiętają początki XII wieku, tutejsza świątynia była wielokrotnie rozbierana i wznoszona na nowo. Dzisiejsza prezencja kościoła to przede wszystkim efekt prac podjętych w połowie XIX wieku: kiedy to zaprojektowano budynek mający nawiązywać do średniowiecznych korzeni tutejszego kultu katolickiego. Jednak fakt, że współcześnie można podziwiać świątynię w takim właśnie kształcie, to zasługa tych, którzy włożyli trud w prace renowacyjne, jakie trzeba było przeprowadzić tu po zakończeniu II wojny światowej.
Urokliwie usytuowany zabytek
Bryła trójnawowej bazyliki wyłania się spośród drzew porastających skraj ołbińskiego parku. Okazały, gotycki gmach, zbudowany na planie krzyża łacińskiego i ozdobiony licznymi ornamentami architektonicznymi, zrodził się najpierw w wyobraźni Alexisa Langera. Gmach wzbogacony jest o cztery kaplice i zwieńczony dwiema strzelistymi, ale nie identycznymi wieżami. W całym projekcie bardzo ważną rolę odgrywa geometryczne rozplanowanie poszczególnych elementów składowych świątyni: plany trójkątne, kwadratowe i sześciokątne odsyłają do sakralnej symboliki. Całości tek ukrytej warstwy znaczeniowej dopełniają zdobienia – zarówno dzieła sztuki dekorujące wnętrze świątyni, jak też drobne ornamenty uzupełniające zewnętrzną elewację. Trzy portale ozdobione są płaskorzeźbami prezentującymi ważne sceny z historii zbawienia, znajdują się tu także wyobrażenia apostołów i ewangelistów. Gotycki czar wznoszonej w duchu historyzmu budowli, w połączeniu z jego niespokojnymi dziejami i parkowym otoczeniem, nadaje całemu gmachowi romantycznego uroku. Interesującym rozwiązaniem okazało się między innymi zróżnicowanie wysokości i stopnia ozdobności wież: budynek z sukcesem robi wrażenie znękanego bogatą przeszłością, której korzenie sięgają odległego średniowiecza.
Warto wspomnieć, że to właśnie z tej świątyni pochodzi najstarszy zachowany polski tympanon fundacyjny, czyli element dekoracyjny wieńczący ozdobne wejście do gmachu. Tympanon ten, datowany na 60. lata XII wieku, przedstawiał Chrystusa siedzącego na tronie, otoczonego fundatorami kościoła: pośród nich znajdowali się między innymi książę Bolesław Kędzierzawy oraz wspomniany komes Jaksa, wraz z małżonką. Tympanon Jaksy nie jest już częścią budowli, ale cennym rekwizytem przechowywanym w Muzeum Architektury we Wrocławiu.