Szklarska Poręba to bardzo popularna miejscowość turystyczna, oferująca wiele atrakcji przez cały rok. Szczególnie przyciąga ona amatorów sportu- górskiej wspinaczki, rowerów, spacerów, a zimą narciarstwa biegowego i zjazdowego. Jest tu również wiele zabytków architektonicznych, muzeów, ciekawostek przyrody oraz pięknych krajobrazów. Ponadto, w Szklarskiej Porębie panuje niezwykle korzystny klimat, a zaplecze noclegowe jest bardzo dobrze rozwinięte.
Szklarska Poręba położona jest w dolinie rzeki Kamiennej, u zabiegu Karkonoszy i Gór Izerskich, u podnóża góry Szrenica. Otoczona lasami i ukryta wśród wzgórz, jest bez wątpienia jedną z najbardziej malowniczo położonych, sudeckich miejscowości. Szklarska Poręba jest bardzo rozciągnięta, a jej zabudowania leżą na wysokości od 440 do 886m n.p.m, w wyniku czego, dzielimy ją na Górną, Średnią i Dolną. Stanowi bardzo dobrą bazę wypadową do wycieczek w Góry Izerskie i Karkonosze- nawet w ich czeską część, jako że w bliskiej okolicy znajduje się kilka przejść granicznych, pieszych i samochodowych (np. Jakuszyce). Na stałe mieszka tu niespełna 8 tys. osób.
Klimat panujący w Szklarskiej Porębie jest specyficzny i różni się od klimatów jakie możemy spotkać w miejscach podobnie położonych. Jest on o wiele surowszy niż w Tatrach, warunki tu panujące porównywane są raczej do tych, występujących w Alpach. Jest to typowy klimat wysokogórski, charakteryzujący się dużym nasłonecznieniem, relatywnie niskimi temperaturami i niską wilgotnością wilgotnością powietrza. Dzięki temu, jest wyjątkowo korzystny przy leczeniu chorób górnych dróg oddechowych. Narciarze natomiast, zawdzięczają mu możliwość szusowania na nartach aż przez 110 dni w roku- tyle bowiem zalega tu pokrywa śnieżna. Klimat ten ma również pewne wady, które szczególnie mogą odczuć wędrujący po wyższych partiach gór- pogoda bywa bardzo kapryśna.
Szklarska Poręba to gminne miasto leżące pomiędzy Karkonoszami, a Górami Izerskimi. Od strony Karkonoszy nad miastem góruje Szrenica (1362m npm.), będąca jednocześnie centrum narciarskim. Od strony Gór Izerskich na niebie rysuje się kształt Wysokiego Kamienia (1058m npm.). Od wschodu zaś, od Kotliny Jeleniogórskiej, oddzielają miasto Podgórza Karkonoszy. Powierzchnia miasta to ok. 76 km˛, z czego ponad 85% stanowią lasy. Obecnie Szklarską Porębę zamieszkuje ponad 7 tys. mieszkańców.
Historia tej miejscowości jak i jej nazwa związana jest z rozwojem hutnictwa szkła na tych terenach. Pierwsza huta szkła i związana z nią osada powstała na tych ziemiach już w XIV wieku. Czas powstania huty szkła był jednocześnie czasem intensywnego wyrębu lasów dla pozyskania materiału opałowego niezbędnego do przetopu szkła. Pierwsze ślady działalności huty znajdują się w rejonie Szklarskiego Potoku, którego rejony bogate były ówcześnie w kwarc niezbędny do produkcji szkła oraz w bukowe drewno. Tym właśnie faktom historycznym (istnienie hut szkła, intensywny wyręb lasów) miejscowość zawdziędza obecne brzmienie swojej nazwy: Szklarska Poręba. Drugą podbudową powstania Szklarskiej Poręby byli poszukiwacze szlachetnych kamieni i kruszców, którzy pojawili się w tych rejonach nieco wcześniej – już w XIII wieku. W tych i późniejszych czasach Walończycy intensywnie penetrowali tereny Karkonoszy w poszukiwaniu „skarbów ziemii”. Ślady ich działalności zachowały się w wielu miejscach po dziś dzień (wyrobiska, szyby, znaki na skałach). W XVIII wieku funkcjonowały na tych terenach kopalnie pirytu.
Późniejszym inicjatorem rozwoju hutnictwa (powstawania nowych hut szkła) i jednocześnie właścicielem terenów obecnej Szklarskiej Poręby stała się rodzina Schaffgotschów.
Przez kilkaset lat wiodącą dziedziną gospodarki tego terenu było hutnictwo szkła.
W czasach przedwojennych istniało tutaj 26 niezależnych osad. Niektóre obecnie są osiedlami Szklarskiej Poręby – np.: Biała Dolina, Huta, Marysin.
Od połowy XIX wieku Szklarska Poręba zaczynała stawać się coraz prężniej funkcjonującym ośrodkiem turystycznym. Przełomowymi wydarzeniami dla turystyki okolicy Szklarskiej Poręby było wybudowanie linii kolejowej łączącej Jelenią Górę i Tanvald (1902 r.), drogi z Piechowic do Harrachova (1847 r.) oraz Kolei Linowej „Szrenica” (1962 r.). Turystów wabiło przede wszystkim piękno krajobrazu Karkonoszy i Gór Izerskich, malownicze pejzarze oraz chęć doświaczenia uroków wędrówek po tej urokliwej, górskiej okolicy przyciągając w te rejony pisarzy, poetów, malarzy i rzeźbiarzy. Tak została zapoczątkowana artystyczna tradycja Szklarskiej Poręby kontynuowana po dziś dzień przez współczesnych artystów.
Szklarska Poręba uzyskała prawa miejskie dopiero 1959 roku.
KRZYWE BASZTY
Krzywe Baszty to granitowa grupa skalna położona przy lewym brzegu rzeki Kamiennej. Swoją nazwę zawdzięcza dość znacznemu odchyleniu od pionu. W jej południowej ścianie, u podnóża znajduje się niewielka, kilkumetrowa jaskinia, która to powstała w wyniku przeszłej eksploatacji złóż pegmatytów dla potrzeb fabryki porcelany. Krzywe Baszty znajdują się przy drodze prowadzącej ze Szklarskiej Poręby do granicy.
KRUCZE SKAŁY
Krucze Skały to spora grupa skalna mieszcząca się przy prawym brzegu rzeki Kamiennej w administracyjnych granicach Lubawki pomiędzy Osiedlem Skalnym a Wilczą Porębą. Sięgają one niespełna 30 m w zwyż i są doskonałym miejscem do wspinaczki skałkowej. Ich szczyt stanowi doskonały punkt widokowy Góry Izerskie, Karkonosze i ich najwyższy szczyt: Śnieżkę (1603m npm.). Skały zbudowane są z granitognejsu.
ZAKRĘT ŚMIERCI
Tę intrygującą nazwę otrzymał zakręt na Drodze Sudeckiej- łączącej Szklarską Porębę ze Świeradowem Zdrój. Ma on niemal 180 stopni i faktycznie, jak sugeruje nazwa, przyczynił się do licznych wypadków. Nie zniechęca to jednak turystów do tłumnych odwiedzin tego miejsca- z opasającego skaliste zbocza Czarnej Góry łuku rozciąga się powiem wspaniała panorama Karkonoszy.
CHYBOTEK
Chybotek to wyjątkowa, kilkumetrowej wysokości grupa skalna złożona z granitowych bloków. Ze względu na kształt najwyższego głazu granitowego o średnicy ok. 4 m niegdyś zwana Misą Cukru. Ten najwyższy z bloków skalnych jest usytuowany bezsprzecznie wyjątkowo. Opiera się on bowiem na poniższych blokach jedynie w dwóch punktach co czyni możliwym rozkołysanie głazu przy użyciu niewielkiej siły. Z tego właśnie powodu funkcjonuje obecna nazwa tej grupy skalnej: Chybotek. Dzięki swojej wyjątkowości Chybotek stanowi bardzo popularną atrakcję wśród turystów. Ponadto warto dodać, że wiążą się z nim liczne legendy, które to mówią np. o tym, iż chyboczący się głaz zamyka wejście do podziemnego skarbca.
WYSOKI KAMIEŃ
Wysoki Kamień to szczyt który możemy podziwiać ze Szklarskiej Poręby patrząc w stronę zachodnią. Jego wysokość bezwzględna to 1058m. Szczyt położony jest w Wysokim Grzbiecie Gór Izerskich. Powojenne czasy wiązały się z funkcjonowanie na tym szczycie schroniska PTTK, które to z racji zaniedbań musiało zostać zlikwidowane, a budynek schroniska w 1963 roku rozebrany. Do dzisiaj pozostały tam jedynie fundamenty będące pamiątką schroniska i wieży widokowej. Ponadto szczyt przyozdabia grzęda skalna o wysokości ok. 30m i długości prawie 500m utworzona ze skałek. Niesposób przemilczeć fakt rozciągającej się ze szczytu wspaniałej panoramy, ze szczególnym wskazaniem na widok Karkonoszy.
ZŁOTY WIDOK
Złoty Widok to znajdujący się nad doliną Kamiennej próg skalny swoją wysokością sięgający nawet 20m. Bezapelacyjnie jest to jeden z najwspanialszych punktów widokowych na Karkonosze i ich słynne szczyty: najwyższą w Karkonoszach Śnieżkę (1603m npm.) i górującą nad Szklarską Porębą Szrenicę (1362m npm.). Nieopodał Złotego Widoku mieszczą się opisane w wielu legendach Chybotek i Grób Karkonosza, koło których obojętnie przejść nie sposób.
KOŚCIÓŁ P.W. BOŻEGO CIAŁA
Kościół p.w. Bożego Ciała mieści się w Szklarskiej Porębie przy ul. Kard. Stefana Wyszyńskiego 2. Wybudowany został w latach 1884-1886 w stylu neoromańskim. Budowla ufundowana została przez Schaffgotschów. Kościół odremontowany został w latach 1958-1960. W kościele można podziwiać neoromańskie i neogotyckie wyposażenie. Na szczególną uwagę zasługują znajdujące się wewnątrz obrazy i sztandary namalowane przez Wlastimila Hofmana (wśród nich znajdujący się w ołtarzu głównym „Chrystus z Eucharystią” na tle Szrenicy) oraz kryształowy żyrandol z huty szkła kryształowego Julia.
KOŚCIÓŁ CMENTARNY P.W. MATKI BOŻEJ RÓŻAŃCOWEJ
Kościół cmentarny p.w. Matki Bożej Różańcowej mieści się w Szklarskiej Porębie przy ul. Piastowskiej. Jest to najstarsza zachowana do naszych czasów i zarazem pierwsza w historii świątynia katolicka wybudowana w Szklarskiej Porębie. Jej mury wzniesiono ok. 1650 roku. Przebudowa tego obiektu w stylu barokowym datowana jest na 1819 rok. Wnętrze kościoła zdobi późnorenesansowy ołtarz. Na przykościelnym cmentarzu zachowało się do naszych czasów kilka nagrobków z XVIII i XIX wieku, a wśród nich najstarszy grób szklarza Pleusslera z 1804 r.
KOŚCIÓŁ P.W. NIEPOKALANEGO SERCA NMP
Kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP mieści się w Szklarskiej Porębie przy ul. Piastowskiej. Fundamenty jego istnieją tutaj od 1855 roku. Budowę świątyni wzniesionej dla Ewangelików zakończono 1887 roku. Od 1945 roku służy Katolikom. Wnętrze kościoła zdobi barokowa ambona, obrazy Wlastimila Hofmana oraz zabytkowe kryształowe żyrandole wykonane w miejscowych hutach.
MUZEUM MINERALOGICZNE
Muzeum Mineralogiczne znajduje się w Szklarksiej Porębie przy ul. Kilińskiego 20. Mieści się ono w drewnianym dworze, którego powstanie datowane jest na ok. 1860 r. Ekspozycja muzeum obejmuje ok. 2500 eksponatów – głównie minerały, kamienie szlachetne i ozdobne z całego świata i skamieniałości. Na szczególną uwagę zasługują takie eksponaty jak fragment lasu karbońskiego znajdujący się przed muzeum (skamieniałe pnie drzewa Dadoxylon, które rosły tu ok. 300 milionów lat temu), szczątki dinozaurów oraz jeden eksponat pochodzący z kosmosu: meteoryt Gibeon. Muzeum Mineralogiczne w Szklarskiej porębie posiada jedną z najoryginalniejszych kolekcji eksponatów geologicznych (mineralogicznych i paleontologicznych) w Polsce.
CZERWONA JAMA
Czerwona Jama to sztuczny twór powstały na skutek eksploatacji złoża pegmatytów w XIX wieku. Znajduje się ona w Rudziankach w skalistym brzegu rzeki Kamiennej. Jej wysokość to ok. 4m, głębokość natomiast sięga 6m.
DOM WLASTIMILA HOFMANA
Dom Wlastimila Hofmana, czeskiego pochodzenia malarza Młodej Polski, mieści się w Szklarskiej Porębie przy ul. Matejki 14. Wlastimil Hofman, uczeń Jacka Malczewskiego i Jana Stanisławskiego, mieszkał i tworzył swe dzieła w Szkalrskiej Porębie w latach 1947-1970. Część jego prac można oglądać w Domu braci Hauptmannów i w Muzeum Karkonoskim w Jeleniej Górze. Zabytkowy dom malarza należy jest własnością prywatną. Właściciele Domu W. Hofmana są jednak na tyle przychylni, iż po telefonicznych uzgodnieniach udostępniają ten zabytkowy dom zwiedzającym.
DOM JANA SZTAUDYNGERA
Dom Jana Sztaudyngera mieści się w Szklarskiej Porębie przy ul. 1-go Maja 55. Jan Izydor Sztaudynger (1904-1970), absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, członek grupy literacko-artystycznej Helion, nauczyciel, pracownik Kuratorium Szkolnego w Poznaniu, wykładowca Uniwersytetu Poznańskiego, organizator teatrów lalkowych, redaktor czasopisma Teatr Lalek mieszkał i tworzył w Szklarskiej Porębie w latach 1946-1950.
DOM GERHARTA I CARLA HAUPTMANNÓW
Dom Gerharta i Carla Hauptmannów O/ Muzeum Karkonoskiego mieści się w Szklarskiej Porębie przy ul. 11 listopada 23. Zbudowany został w końcu XIX wieku, kiedy to bracia Hauptmannowie ulegli urokowi Karkonoszy i postanowili osiedlić się w nich osiedlić. Historia domu od 1921 roku począwszy jest znana jedynie fragmentarycznie. Młodszy z braci, Gerhart (1862-1946), pisarz niemiecki, dramaturg, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1912 roku, zamieszkiwał tu do 1901 roku. W Szklarskiej Porębie pozostał starszy z braci Hauptmannów, Carl (1858-1921), doktor nauk filozoficznych i literat. Pomysł utworzenia muzeum w domu Hauptmannów powstał w czasach gdy budynek wymagał kompleksowego remontu. Tym sposobem po dokonanej adaptacji budynku od 1994 roku mieści się w domu Gerharta i Carla Hauptmannów Muzeum Karkonoskie. Eskpozycją stałą muzeum jest ekspozycja poświęcona braciom pisarzom. Na parterze domu mieści się natomiast ekspozycja poświęcona legendarnej postaci Ducha Gór.